нокта — 1. Очлы нәрсә белән кагылудан калган эз, кечкенә генә түгәрәк төртке. күч. Күренер күренмәс бик кечкенә нәрсә 2. Җөмләләрне бер берсеннән аеру өчен һәм кыскартылган сүзләрдән соң куела торган тыныш билгесе (.) 3. Алгебрада, нота язуында, телеграф … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ноктали — мн., морск., впервые нок такелеи – то же, Уст. морск. 1720 г.; см. Смирнов 205. Из голл. noktalie – то же, см. Мёлен 140 … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
тыныш — 1. Үпкәләр белән һава сулау һәм аны кире чыгару процессы; тын алыш 2. Сөйләгәндә, җырлаганда, укыганда һ. б. ш. бик аз вакытка ясала торган тукталыш; пауза. Берәр нәрсә эшләгәндә вакытлыча ясала торган тәнәфес 3. әд. иск. Цезура 4. диал. Җырның,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үзәк — 1. Фигурада нин. б. күчәрләр, сызыклар кисешкән нокта, берәр әйбердә нин. б. үзенчәлекләр тупланган нокта. с. Нәкъ уртага туры килгән ү. нокта 2. Нәр. б. уртасы, урта өлеше. Торак пунктның админ. биналар, төп сәүдә, банк оешмалары урнашкан өлеше… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тирәнлек — 1. Тирән булу сыйфаты, дәрәҗәсе 2. Сулыкның тирән урыны; тирән сулык 3. Өске яссылыктан, тәңгәлдән иң төпкә, аскы яссылыкка яки аскы ноктага кадәр ара 4. күч. Тирәндә урнашкан урын яки нокта. Нәр. б. эчке ягында яки бик арткы планда урнашкан урын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ТУРЦИЯ — Турецкая Республика, государство на Ближнем Востоке. Большая часть ее территории находится в Азии (Анатолия на п ове Малая Азия), а меньшая в Европе (Восточная Фракия). Эти части разделены проливом Дарданеллы (длина 64 км), Мраморным морем и… … Энциклопедия Кольера
авырлык — 1. Әйбернең үлчәүгә салып билгеләнә торган үзлеге 2. Авыр булу, җиңел булмау. Кыенлык, мәшәкать, катлаулылык, кайгы, газап, зур борчу тормыш авырлыгы 3. Күтәрү өчен спорт җиһазы а. күтәрү ярышлары 4. Җирнең тарту көче, тарту үзлеге а. сыз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
апогей — 1. астр. Ай, ясалма иярчен һ. б. орбитасының Җирдән иң ерак ноктасы 2. күч. Иң югары нокта, баскыч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
градус — 1. Почмак һәм дугаларны үлчәү берәмлеге: түгәрәкнең яки нокта тирәлегенең 360тан бер өлеше. Җир шарының меридиан һәм параллельләренең 360тан бер өлеше 2. Температура үлчәү берәмлеге 3. Исерткеч эчемлекнең спирт микъдарын үлчәү берәмлеге. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дәрәҗә — 1. Берәр нәрсәнең чагыштырмача микъдары, үлчәме, чамасы. Кабат, тапкыр, мәртәбә ничә дәрәҗәләр зурайтып күрсәтә 2. Үсештәге бер баскыч, ирешелгән нокта; чик аң дәрәҗәсе 3. Рәсми һ. б. ш. бүленештә яки бүленеш системасында: бер баскыч, урын,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дуга — 1. Ат җигү әйберсе: тәртәне камытка беркетү өчен ике очы ике як камыт бавына кертелә торган, агачтан бөгеп ясалган әйбер 2. Дуга сыман бөгелгән һәр нәрсә 3. Әйләнәнең яки кәкре сызыкның ике нокта арасындагы өлеше 4. с. Дугага охшатып бөгелгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
